Næm Ãy, Thøy ñi‹n m©i thû tܧng Phåm Væn ñÒng sang thæm h»u nghÎ. Phái Çoàn gÒm mÜ©i ngÜ©i trong Çó có bác sï Tôn ThÃt Tùng. M¥c dù Phåm Væn ñÒng là thû tܧng nhÜng cái Çinh cûa cu¶c vi‰ng thæm này là giáo sÜ bác sï Tôn ThÃt Tùng. Các cán b¶ thÜ©ng nghe k‹ r¢ng lúc Çó quÓc vÜÖng Thøy ñi‹n bÎ bŒnh gan mÆt rÃt n¥ng, các bác sï Anh, Pháp Çành bó tay. H† bèn gi§i thiŒu bác sï Tôn ThÃt Tùng,lúc này ông du h†c ª Pháp,Çã n°i ti‰ng giäi phÄu giÕi, sang ch»a bŒnh cho quÓc vÜÖng. Nh© tài giäi phÄu, bác sï Tôn ThÃt Tùng Çã cÙu ÇÜ®c quÓc vÜÖng Thøy ñi‹n. ñŠn Ön bác sï, quÓc vÜÖng bèn phong cho bác sï này làm Hàn Lâm viŒn sï cûa Thøy ñi‹n. Sau này, nghe l©i tuyên truyŠn cûa c¶ng sän, bác sï Tôn ThÃt Tùng vŠ Hà N¶i phøc vø dܧi lá c© c¶ng sän.
K‹ tØ Çó, Thuœ ñi‹n cÛng nhÜ Pháp là nh»ng nܧc châu Âu t¿ do låi lên ti‰ng ûng h¶ lÆp trÜ©ng cûa c¶ng sän ViŒt Nam. Hai bên lÆp quan hŒ ngoåi giao rÃt th¡m thi‰t. Thuœ ñi‹n Çã viŒn tr® cho Hà N¶i nhà máy giÃy Phú Th†. Và sau này, khi có phong trào vÜ®t biên, và sau khi khÓi ñông Âu tan rã, Thøy ñi‹n Çã tÆn tình chi‰u cÓ nh»ng ngÜ©i miŠn B¡c xã h¶i chû nghïa .
Bác sï Tôn ThÃt Tùng là con ngÜ©i Ç¥c biŒt. Ông là trí thÙc,låi thu¶c hŒ phong ki‰n, th‰ mà c¶ng sän låi chÃm ông ch£ng qua ông cÛng nhÜ tri‰t gia TrÀn ñÙc Thäo, luÆt sÜ NguyÍn Månh TØ©ng là nh»ng con mÒi Çáng giá. H† dùng ông Ç‹ tuyên truyŠn , Ç‹ Çánh bóng cho ch‰ Ƕ m¥c dù h† ch£ng cÀn ljn ông.
Sau 1975, tôi g¥p m¶t trí thÙc cÛ, giáo sÜ h† Phåm, Çi tÆp k‰t vŠ, làm viŒc tåi ViŒn khoa h†c Xã h¶i thành phÓ. Ông nói:"Nܧc ta cÀn nhiŠu bác sï nhÜng hiŒn nay ta không có thuÓc tây, không có døng cø tÓi tân thì bác sï trª thành thØa thãi. Bác HÒ nói: " Chúng ta cÀn nhiŠu ÇÀu b‰p giÕi" nhÜng nay ta thi‰u cá thÎt, thì Çâu cÀn ÇÀu b‰p gÌÕi ".Tôi hi‹u vÎ giáo sÜ này nói thÆt . Sau 1975, c¶ng sän không cÀn trí thÙc miŠn Nam, không cÀn bác sï, kÏ sÜ, giáo sÜ miŠn Nam ngoåi trØ nh»ng kÈ Çã cam tâm làm tay sai cho h† nhÜ Lš Chánh Trung, Hoàng Phû Ng†c Phan, Hoàng Phû Ng†c TÜ©ng, TrÀn Hà Nam...vì h† Çã có nh»ng ông y tá ÇÜ®c phong làm bác sï , nh»ng ông th® Çi chuyên tu vài tháng Çã thành kÏ sÜ. H† phäi Çãi ng¶ nh»ng hång ngÜ©i này. Và Çó chính là quan Çi‹m vô sän chuyên chính.
Bác sï Tôn
ThÃt Tùng là con ngÜ©i ngoan ngoän
không nhÜ TrÀn ñÙc Thäo,
NguyÍn Månh TÜ©ng...
Çã lên ti‰ng chÓng Çäng.
Ông ÇÜ®c cä nܧc bi‰t ljn .
Ông Çã trª thành ÇÀu
ÇŠ cûa m¶t chuyŒn ti‰u lâm tân th©i.
ChuyŒn k‹ nhÜ sau:
Bác sï Tôn ThÃt Tùng sang
Pháp, ÇÜ®c các phóng viên
báo chí bu låi phÕng vÃn. H†
hÕi :
Ông thu¶c giòng gÌÕi hoàng
t¶c, tåi sao låi theo c¶ng sän?
Ngoài ông ra, nh»ng ngÜ©i hoàng
t¶c có ai ÇÜ®c c¶ng sän
tr†ng døng hay không?"
Tôn ThÃt Tùng Çáp:" Nh© Ön
Çäng và nhà nܧc, anh em tôn
thÃt chúng tôi Çu®c Çäng
và nhà nܧc chi‰u cÓ rÃt nhiŠu.
Kh¡p nÖi ÇŠu có anh em chúng tôi.
Bên b¶ giáo døc ,có Tôn
ThÃt H†c, bên b¶ Công an có Tôn
ThÃt ñÙc, bên b¶ ngoåi giao
có Tôn ThÃt LÍ,bên b¶ Lao
ñ¶ng có Tôn ThÃt NghiŒp, bên
h¶i phø n» có bà Tôn ThÃt
Trinh,
Tôn ThÃt Ti‰t..."
Sau khi thû
tܧng Phåm Væn ñÒng và
bác sï Tôn ThÃt Tùng Ç¥t
chân lên thû Çô Stockholm , vua
Thøy ñi‹n Çã ti‰p Çón tr†ng
th‹ theo nghi lÍ dành riêng cho quÓc
khách.Phái Çoàn ViŒt Nam
ÇÜ®c m©i æn uÓng tåi
nh»ng nhà hàng sang tr†ng nhÃt và
ÇÜ®c m©i tham quan nh»ng danh lam
th¡ng cänh cùng nh»ng cÖ sª kinh
t‰,kÏ nghŒ cûa Thøy ñi‹n. Thành
công l§n lao cûa phái Çoàn
là Çu®c Thøy ñi‹n hÙa hËn
viŒn tr® kinh t‰ mÃy chøc triŒu mÏ kim.
Thû tܧng và phái Çoàn
hân hoan vui sܧng vì h† Çã
thành công hÖn tܪng tÜ®ng.
Thøy ñi‹n là m¶t nܧc nhÕ,
m¶t nܧc tÜ bän nhÜng Çã
dÍ dàng v§i h† hÖn là Liên
sô, Trung quÓc là nh»ng nu§c anh em
xã h¶i chû nghïa.
Ngày hôm Çó, thû tܧng
Phåm Væn ñÒng rÃt vui vÈ.
Bu°i chiŠu phái Çoàn nhÆn l©i
m©i cûa b¶ ngoåi giao Thøy ñi‹n
d¿ m¶t bu°i chiêu Çãi. B¶
trܪng ngoåi giao Thøy ñi‹n lên
ti‰ng ca ng®i công cu¶c chi‰n ÇÃu
chÓng MÏ cûa ViŒt Nam.Ti‰p theo,thû
tܧng Phåm Væn ñÒng
ÇÜ®c m©i lên phát bi‹u š
ki‹n.Thû tܧng say men chi‰n th¡ng, cám
Ön Thøy ñi‹n Çã ûng h¶ ViŒt
Nam trong cuôc chi‰n ÇÃu chÓng gi¥c
MÏ xâm lÜ®c,và ông cám Ön
Thøy ñi‹n Çã t¥ng ViŒt Nam nhà
máy giÃy Phú Th† và Çã
Çào tåo chuyên viên cho ViŒt Nam.
Ông nói r¢ng ban lãnh Çåo
nhà máy cùng các kÏ sÜ,công
nhân Çã tích c¿c làm viŒc h‰t
mình vì xã h¶i chû nghïa,
vì ngày mai,
vì bác HÒ, vì con em. Nh© s¿
lãnh Çåo sáng suÓt cûa
ñäng,nhà máy tæng næng
suÃt 60%, Çû giÃy cho h†c sinh trong
nu§c dùng, Çû giÃy Ç‹ in
sách báo...
Sau Çó là sâm banh, whisky...Và sau
Çó n»a là bu°i chi‰u phim Ç¥c
biŒt. ñây không phäi là råp chi‰u
phim hoàng gia mà chÌ là m¶t
phòng chi‰u phim nhÕ cûa b¶ ngoåi giao.
Âm thanh,màu s¡c rÃt tân kÿ. Gh‰
ngÒi thÆt êm ái. Thû tܧng
ܧc mong phû chû tÎch, phû thû
tܧng cÛng có m¶t phòng chi‰u phim
tÜÖng t¿ .Cu¶c chi‰u phim b¡t
ÇÃu. Trong phòng hoàn toàn
mát mÈ và yên tïnh. NgÜ©i ta
không nghe ti‰ng rè rè cûa máy quay
phim nhÜ ª ViŒt Nam. CuÓn phim tÜ©ng
thuÆt trÆn Çá banh gi»a Thuœ
ñi‹n và Pháp. Sau vài ly sâm banh,
thû tܧng mŒt mÕi,Çã gÆt
ÇÀu vài lÀn trên gh‰ êm
ái. B‡ng thû tܧng giÆt mình,
tÌnh nhÜ sáo. ñoån phim sao
giÓng cänh ViŒt Nam. Phäi rÒi.ñó
là cänh ViŒt Nam. Cänh nhà máy
giÃy Phú Th† ViŒt Nam.
ñây là nhà máy giÃy do
Thøy ñi‹n viŒn tr® tiŠn båc, máy
móc,kÏ thuÆt.
Cänh ban
Çêm có Çèn sáng kh¡p
nÖi .Kìa kìa. Trong phòng giám
ÇÓc .Trên tÜ©ng là m¶t
bÙc hình lãnh tø HÒ Chí Minh.
M¶t ngÜ©i Çàn ông tu°i
50,ÇÀu Ƕi nón cÓi,mang
quÀn áo nhà binh nhàu nát
ngÒi trܧc bàn vi‰t. Có ba ti‰ng
gõ cºa nhè nhË. Giám ÇÓc
cÃt ti‰ng:
"CÙ vào!"
M¶t thanh niên khúm núm bܧc
vào, nói nhÕ vào tai viên giám
ÇÓc. Viên giám ÇÓc gÆt
gù:"ñÜ®c". NgÜ©i thanh niên
trª ra, sau Çó m¶t phø n»
trÈ ÇËp bܧc vào. Hình
änh và âm thanh rÃt rõ
-Chào ÇÒng chí giám
ÇÓc.
Viên giám ÇÓc Çáp låi:"
Chào ÇÒng chí."
NgÜ©i phø n» ngÒi xuÓng bên
cånh, mª xách tay,lÃy m¶t gói ba
sÓ 5 Ç¥t lên bàn giám
ÇÓc, lÍ phép nói
:"ThÜa ÇÒng chí giám
ÇÓc.Xin m©i ÇÒng chí
dùng thº. ñây là thuÓc
ngoåi hóa, hàng MÏ,thÖm l¡m."
Viên giám ÇÓc im l¥ng. NgÜ©i
Çàn bà bèn mª xách tay,
lÃy m¶t gói trà, bܧc t§i
bàn bên cånh,lÃy bình trà
rºa såch,thay bã trà , pha m¶t
bình trà m§i, lÍ mÍ bÜng
låi bàn giám ÇÓc. Cô rót
trà ra chén tÓng,sang qua chén
nhÕ,bÜng m©i viên giám ÇÓc.
" Xin m©i ÇÒng chí dùng trà.
ñây là trà Tam ñäo, thÙ
Ç¥c biŒt, sän xuÃt riêng cho các
ÇÒng chí lãnh Çåo trung
ÜÖng."
Viên giám ÇÓc bÜng chén
trà lên môi uÓng tØng ngøm
nhÕ,ra vÈ thích thú. NgÜ©i
Çàn bà kéo gh‰ ngÒi bên
cånh viên giám ÇÓc, rÒi
hÕi:
"ñÒng chí Çã duyŒt 5 tÃn cho
em chÜa?"
Viên giám ÇÓc ngÅm nghï m¶t
lát, rÒi trä l©i:
" Bây gi© tình hình khó khæn
l¡m. Trung ÜÖng cho ngÜ©i vŠ thanh tra
luôn luôn, cho nên bây gi© chúng
tôi rÃt khó lòng duyŒt y m¶t sÓ
giÃy l§n nhÜ th‰."
NgÜ©i Çàn bà nÛng nÎu:
" Xin ÇÒng chí duyŒt y. Chúng em xin
trä gÃp
Çôi. ñÒng chí muÓn gì
chúng em cÛng chiŠu lòng."
Viên giám ÇÓc cÜ©i ha hä,
bܧc t§i ôm ngÜ©i Çàn
bà,
và kéo ngÜ©i Çàn bà
vào phòng bên cånh, nÖi nghÌ
Çêm cûa giám ÇÓc nhà
máy.Hình änh và âm thanh rÃt
rõ rŒt và khêu g®i. Viên thû
tܧng già cäm thÃy toàn thân
nóng bØng.
Låi m¶t cänh khác trong nhà máy, công nhân Çang ÇÙng ngÒi ng°n ngang. Có ngÜ©i n¢m ngû dܧi dàn máy. Có ngÜ©i hút thuÓc lào trong khi máy Çang chåy. Vài ba công nhân ngÒi nói chuyŒn gÅu ,ho¥c thì thào bàn tán. Hình änh hiŒn lên rÃt rõ, công nhân lÃy m¶t sÓ tÆp giÃy , ho¥c chÃt hóa h†c giÃu kín trong ngÜ©i, ho¥c Ç‹ vào trong ba lô.
–ng kính låi
chuy‹n møc. Bên ngoài sân nhà
máy, m¶t sÓ hoåt Ƕng khác
Çang ti‰p diÍn. M¶t sÓ công nhân
Çang mª kho khuân vác nh»ng bao,
thùng,gói chuy‹n ra xe hÖi, xe thÒ, và
trao trä tiŠn båc... H† làm viŒc rÃt
tích c¿c,nhanh chóng và bí
mÆt. H†
luôn luôn hÓi thúc nhau :" Nhanh lên!
Nhanh lên kÈo Công an t§i!"
Trong khoänh kh¡c, sân nhà máy trª
låi yên tïnh.
Thû tܧng
tê tái cä ngÜ©i! Ông không th‹
tܪng tܮng
n°i nh»ng cänh m¡t thÃy tai nghe! N‰u
trܧc Çây nh»ng ai mà k‹ hay vi‰t
chuyŒn này, ông Çã bÕ tù
chúng vì t¶i xuyên tåc, phän
Ƕng. NhÜng than ôi, Çây là
s¿ th¿c ! Công nhân thành
phÀn Üu tú cûa Çäng, là
giai cÃp lãnh Çåo mà låi
có nh»ng
hành Ƕng tr¶m c¡p nhÜ vÆy hay
sao? Té ra xÜa nay,ngÜ©i ta
báo cáo thành tích chÌ là
báo cáo láo! Nghï xa nghï gÀn,
m¶t luÒng khí lånh chåy suÓt
xÜÖng sÓng ông ,khi‰n cho toàn thân
ông run bÀn bÆt:" N‰u trong phû chû
tÎch,trong phû thû tܧng
mà chúng Ç¥t ÇÜ®c m¶t
máy quay phim nhÜ th‰ thì nguy
hi‹m bi‰t là dÜ©ng nào !" Ngay khi vŠ
ljn ViŒt Nam, ông liŠn ra lŒnh công an tæng
cܩng
biŒn pháp phòng gian bäo mÆt, cÃm
tÃt cä m†i ngÜ©i
k‹ cä cÓ vÃn các nܧc anh em
xã h¶i chû nghïa,quay phim,
chøp hình các cÖ quan, nhà
máy...
Næm Çó cÛng là m¶t næm
Çau ǧn, nhøc nhã nhÃt trong
Ç©i thû tܧng Phåm Væn
ñÒng vì b†n tÜ bän Çã
chÖi
ông m¶t vÓ Çau hÖn hoån!