GI™ T˜ H¨NG VÐ÷NG

Phåm ñÙc Liên,Ph.D
Nguyên giäng sÜ TrÜ©ng ñåi H†c C¶ng ñÒng Central Piedmont, North Carolina,Hoa Kÿ

"MÒng mÜ©i tháng ba,
Có Çi gi‡ t° m§i là ngÜ©i Nam"

I. NguÒn gÓc nh»ng vÎ vua ÇÀu tiên cûa ViŒt Nam:tØ næm 2879 ljn næm 258 trܧc tây lÎch
VŠ nguÒn gÓc cûa nh»ng vÎ vua ÇÀu tiên cûa ViŒt Nam, chúng ta chÌ có nh»ng truyŒn thÀn thoåi hoang Çu©ng.Dù bi‰t là mÖ hÒ,nhÜng nh»ng câu truyŒn dó vÅn ÇÜ®c k‹ tØ ngÜ©i này qua ngÜ©i kia, và truyŠn khÄu tØ Ç©i này sang Ç©i khác. 

  Nܧc Væn Lang
ñŠn th© QuÓc t° tåi Phú Th†
Dù là bi‰t không xác th¿c nhÜng Çó là nguÒn gÓc vô cùng thiêng liêng, æn sâu vào tâm khäm m†i ngÜ©i, nhÜ nh¡c nhª chúng ta cùng hܧng vŠ vùng núi ÇÒi làng C° tích, tÌnh Phú Th† ( hiŒn nay còn nhiŠu dÃu tích).
Tøc truyŠn r¢ng vua ñ‰ Minh là cháu ba Ç©i vua ThÀn Nông, Çi tuÀn thú ª phÜÖng Nam ( tÌnh HÒ Nam,Trung Hoa),lÃy m¶t nàng tiên và ÇÈ ra con trai tên là L¶c Tøc. ñ‰ Minh truyŠn låi cho con trܪng là ñ‰ Nghi, làm vua ª phÜÖng b¡c và phong L¶c Tøc làm vua ª phÜÖng Nam ( Kinh DÜÖng vÜÖng, næm 2899 trܧc Thiên chúa ). Kinh dÜÖng vÜÖng Ç¥t quÓc hiŒu là Xích qu› và lãnh th°: phía b¡c gíáp ñ¶ng ñình hÒ ( HÒ Nam ) , phía nam giáp nܧc Chiêm Thành, phía Çông là bi‹n Nam häi,và phía tây giáp Ba Thøc ( TÙ Xuyên). Có sách chép lãnh th° cûa nܧc ta bao gÒm hai tÌnh Quäng ñông, Quäng Tây ( Trung Hoa) và m¶t phÀn nܧc Ai Lao.
< Kinh DÜÖng vÜÖng lÃy con gái ñ¶ng ñình quân là Long n», sanh ra Sùng Lãm. Sùng Lãm nÓi ngôi xÜng là Låc Long quân. Låc Long quân lÃy con gái vua ñ‰ Lai là Âu CÖ, ÇÈ ra m¶t træm trÙng và nª thành m¶t træm con trai: khÕe månh,ÇËp Çë và thông minh phi thÜ©ng. M¶t hôm Låc Long quân m§i nói v§i bà Âu CÖ:" Ta là giÓng rÒng, mình là dòng Tiên, e r¢ng thûy hÕa xung kh¡c, nên phäi chia ly.Ta Çem 50 con xuÓng bi‹n Nam Häi, nàng mang 50 con lên núi. Khi hi‹m nghèo thì báo cho nhau bi‰t,và nh§: ÇØng quên nhau." Bà Âu CÖ Çem 50 trai lên ÇÃt Phong Châu ( tÌnh Vïnh Yên ) và tôn ngÜ©i con trܪng lên làm vua, hiŒu là Hùng vÜÖng(hay Låc vÜÖng),Ç¥t tên nܧc là Væn Lang. Chúng ta là" con RÒng cháu Tiên" là do truyŠn thuy‰t này. 


Ven b© HÒng hà,PhúTh†
TrÄy h¶i ñŠnHùng,MånhQuÿnh 1942

Hùng vÜÖng làm vua ( cha truyŠn con nÓi) ÇÜ®c 18 Ç©i. N‰u tính tØ Kinh DÜÖng vÜÖng ( næm nhâm tuÃt 2879 trܧc Thiên Chúa ) cä thäy 2621 næm. Các vua Hùng vÜÖng ( h† HÒng bàng ) là thûy t° cûa dân t¶c ViŒt Nam, có công gây d¿ng nên nܧc ta, v§i nh»ng nŠn móng cæn bän cûa xã h¶i ViŒt Nam th©i xÜa rÃt tôn ti trÆt t¿. Hùng vÜÖng Çóng Çô ª Phong Châu ( Båch Håc, Vïnh Yên), quan væn g†i là Låc hÀu, quan võ Ç¥t là Låc tܧng, con trai vua g†i là Quan lang, con gái vua Ç¥t là MÎ nÜÖngvà các quan nhÕ g†i là BÒ chính , dân chúng Ç¥t là Låc dân. Nܧc Væn Lang ÇÜ®c chia ra 15 b¶ hay quÆn. Sau Çây là tên 18 vÎ Låc vÜÖng Ç©i HÒng Bàng:

  1. Kinh DÜÖng vÜÖng ( L¶c Tøc,tØ næm 2879 trܧc Tây lÎch)
  2. Hùng HiŠn vÜÖng ( Sùng Lãm, Låc Long quân)
  3. Hùng quÓc vÜÖng ( có Ch» ñÒng Tº )
  4. Hùng Hoa vÜÖng ( S¿ tích trÀu cau )
  5. Hùng Hy vÜÖng
  6. Hùng Huy vÜÖng ( tøc bánh dày, bánh chÜng và truyŒn Phù ñ°ng Thiên vÜÖng )
  7. Hùng Chiêu vÜÖng
  8. Hùng Vi vÜÖng
  9. Hùng ñÎnh vÜÖng
  10. Hùng Uy vÜÖng
  11. Hùng TrÎnh vÜÖng
  12. Hùng VÛ vÜÖng
  13. Hùng ViŒt vÜÖng
  14. Hùng Anh vÜÖng
  15. Hùng TriŒu vÜÖng
  16. Hùng Tåo vÜÖng
  17. Hùng NghÎ vÜÖng
  18. Hùng TruyŠn vÜÖng : v§i truyŒn SÖn Tinh, Thûy Tinh,và næm 258 trܧc Thiên Chúa, h† HÒng Bàng bÎ nhà Thøc ( m¶t h† ª cånh nܧc Væn Lang ) chi‰m mÃt nܧc. Hùng vÜÖng thua chåy, nhäy xuÓng gi‰ng t¿ tº. 

    C°ng tam quan ñŠnThÜ®ng,änh TrÀn Cao Lïnh)
    Læng các vua Hùng núi  Nghïa CÜÖng,tranh Månh Quÿnh 1942)

    II.ñŠn Hùng : vùng ÇÒi núi hùng vï, nghiêm trang làng C° Tích, Phú Th† ( cách Hà N¶i 100km)
    V§i 4878 næm lÆp quÓc ( tØ 2879 trܧc tây lÎch ljn ngày nay 1999 ), nhÜ th‰ là gÃn næm ngàn næm væn hi‰n- cho dÅu mÖ hÒ, huyŠn ho¥c vŠ nguÒn gÓc cûa t° tiên- chúng ta ÇŠu có m¶t k‰t luÆn chung làm : Kinh DÜÖng vÜÖng Çã lÆp nܧc ª lÜu v¿c sông DÜÖng Tº, nÖi Çó có hàng træm b¶ t¶c ÇÜ®c g†i là Bách ViŒt sinh sÓng. Låc ViŒt cûa quÓc t° Hùng vÜÖng là b¶ t¶c hùng månh nhÃt Çã tÒn tåi, ti‰n vŠ phía nam và ÇÎnh cÜ ª châu th° sông HÒng hà, sông Mã, lÆp ra nܧc Væn Lang .
    Và gi© Çây là di tích nh»ng bu°i bình minh cûa lÎch sº " Con RÒng Cháu Tiên". Chúng ta Çi tìm v‰t tích cûa h† HÒng Bàng : ñŠn Hùng, nÖi th© 18 vua Hùng vÜÖng.
    ñŠn Hùng ÇÜ®c vua Thøc Phán ( tÙc vua An DÜÖng VÜÖng, tØ næm 257 ljn næm 207 trܧc TC ) xây næm 208 trܧc Tây lÎch ,tåi ng†n núi cao nhÃt Phú Th† : núi Nghïa CÜÖng,hay Nghïa Lïnh hay Hùng SÖn hay núi ñŠn ( thu¶c làng C° Tích hay Hy CÜÖng, phû Lâm Thao; nÖi Çây, th©i các vua Hùng vÜÖng g†i là b¶ Phong Châu). Núi ÇÒi làng C° Tích là m¶t vùng cây cÕ xanh tÜÖi v§i dáng dÃp nhÃp nhô, lÜ®n khúc theo các dòng sông cûa th‰ ÇÃt vùng trung du B¡c phÀn. ñ¥c biŒt tØ ÇÌnh Hùng SÖn , nhìn nh»ng mô ÇÃt , nh»ng gò Çá nhÜ là nh»ng mâm xôi mà thiên nhiên Çã dành cho dân Låc ViŒt-dâng lên quÓc t°. Xa xa là núi Tam ñäo ( Vïnh Yên ) và núi Tän Viên ( SÖn Tây ). TØ chân núi lên ÇÌnh núi Nghïa CÜÖng có ba ÇŠn là :

ñŠn th© Hùng vÜÖng tåi Thäo CÀm Viên, Sàigon, änh TrÀn Cao Lïnh

Dܧi Çây là thÖ " VÎnh ñŠn Hùng " cûa LÜÖng HÒ NguyÍn Trung Khuy‰n: 

	          Nܧc th£m sông Thao, núi Tän xa,
                  Væn Lang muôn thûa nܧc non nhà.
	          Mi‰u læng nŠn cÛ hÜÖng còn ÇÆm,
	          MÜa n¡ng bia xÜa nét chºa nhòa.
	          ñÃt bÓn nghìn næm công ÇÙc t°,
	          NgÜ©i hai mÜÖi triŒu giÓng nòi ta.
                  Này nÖi nguÒn gÓc chung nhau Çó,
	          Nh§ lÃy ai Öi kÈo n»a mà ...
Næm nay ,gi‡ t° Hùng vÜÖng nh¢m vào ngày chû nhÆt 25 tháng tÜ næm 1999 ( tÙc ngày 10 tháng ba næm k› mão ).

Phåm ñÙc Liên

Tài LiŒu Tham Khäo: