SÖn Trung
NgÜ©i dân Vit Nam nói chung và ngÜ©i Hu nói riêng không bao gi© quên ÇÜ®c Têt mÆu thân, m¶t cái Tt ÇÀy máu lºa và tang tóc do c¶ng sän gây nên.
ñÃy là m¶t s¿ kin lÎch sº hin nhiên mà chúng ta không nhiu thì ít cÛng Çã là nån nhân, chÙng nhân.. .
I.NGUYÊN
NHÂN :
Cu¶c chin tåi Vit Nam ngày
càng gia tæng khÓc lit. Ta có th nói
Çó là m¶tcu¶c chin tranh th gi§i
bªi vì Çã có nhiu nܧc tham
gia nhÜ Liên Xô, Trung quÓc, MÏ.
1.Næm 1960 , c¶ng
sän d¿ng lên M¥t TrÆn Giäi Phóng
và gây nên m¶t cu¶c chin tranh m§i tåi
min Nam. CuÓi næm 1961, MÏ Çem quân vào
Vit Nam, 1965, MÏ oanh tåc B¡c Vit. Phía c¶ng
sän cÛng ÇÜ®c Liên Xô , Trung c¶ng
và các nܧc khác ûng h¶ vÛ
khí, tin båc và binh sï. Do Çó,
CS phän công, trä Çûa.
2.Trong khoäng næm 1965, MÏ Çã Çàm phán v§i Liên Xô và Trung quÓc. Trong lúc này, MÏ cÛng muÓn Çàm phán v§i B¡c Vit. Næm 1966, ñåi sÙ MÏ Henry Byrobe g¥p lãnh s¿ B¡c Vit VÛ H»u Bình tåi NgÜ«ng Quang, Min ñin. N l¿c này thÃt båi. MÏ låi nh© nhà ngoåi giao Canada là Chester Ronning, rÒi låi nh© Janusz Lewandoski, thành viên Ba lan trong U h¶i giám sát quÓc t, và Çåi sÙ Y là Giovanni D Orlandi làm trung gian (1).
ThÃy càng cÜ©ng quÓc Çã dàn xp, và nhÃt là thÃy ÇÜ®c hܧng cûa MÏ là rút lui khÕi chin tranh Vit Nam, C¶ng sän Vit Nam quyt ÇÎnh mª nh»ng cu¶c tÃn công månh Ç giành lÃy nh»ng th¡ng l®i trên bàn h¶i nghj. Do Çó, trong khoäng 1967, c¶ng sän Çã mª nhiu cu¶c tÃn công min Nam. Sau vø mÆu thân, ngày 3-5-1968, MÏ và B¡c Vit quyt Çinh lÃy Paris làm ÇÎa Çim thÜÖng nghÎ v Vit Nam.
II. DIN TIN CUÔC CHIN .
1.Tình hình toàn min nam trܧc tt mÆu thân ( 1968 ).
ñÀu næm 1967, c¶ng sän Çã có k hoåch tÃn công min nam, và h gi Çó là k hoåch T°ng công kích, T°ng Khªi nghïa. Nghi quyt 13 tháng 3- 1967 cûa trung ÜÖng Çäng kêu gi :ñÒng khªi Ç giành th¡ng l®i quyt ÇÎnh trong th©i gian càng ng¡n càng tÓt. (2)
Khoäng cuÓi næm 1967, quân Ƕi MÏ và Vit Nam Çã b¡t ÇÜ®c nhiu tài liu kêu gi t°ng tÃn công kh¡p min nam.
CuÓi næm 1967, c¶ng sän mª chin dÎch Çông xuân, tÃn công vào l¿c lÜ®ng Vit Nam và ÇÒng minh : L¶c Ninh ( Bình Long ),Dakto ( Kontum ),
CÒn Tiên ( Quäng TrÎ ). ñ¥c bit cu¶c tÃn công vào Khe Sanh tØ tháng 4-1967 , Vit c¶ng muÓn bin nó thành m¶t ñin Biên phû thÙ hai .
Trong lúc này, nhân dÎp Tt mÆu thân, c¶ng sän ÇÜa Ç nghÎ ngÜng chin trong 36 gi© k tØ Çêm giao thØa ( 30-1-1968 ) ,Vit Nam c¶ng hòa ÇÒng ngÜng b¡n. Các binh sï VNCH ÇÜ®c nghÌ phép gÀn m¶t nºa.
2.Cu¶c tÃn công toàn min nam .
Lúc 12 gi© 35,ngày thÙ ba 30-1-1968, c¶ng sän phát Ƕng cu¶c tÃn công trên toàn min nam. Vì lÎch ª hai min B¡c Nam khác nhau, min B¡c æn tt trܧc min Nam m¶t ngày ñêm giao thØa Hà Nôi là ngày 29-1 dÜÖng lÎch, còn Çêm giao thØa min Nam là ngày 30-1-1968 , cho nên c¶ng sän quân khu 5 (Nha Trang, Quy NhÖn,Cao Nguyên ) Çã n° súng trܧc 24 gi© .
C¶ng sän Çã tung 97 tiu Çoàn và 18 Çåi Ƕi bit lÆp, quân sÓ t°ng c¶ng khoäng 84 ngàn , so v§i quân VNCH và ÇÒng minh là 88.400 ngÜ©i, tÃn công 25 trong sÓ 44 tÌnh lÎ, 5 trong sÓ 6 thành phÓ l§n, 64 trong 242 quÆn lÎ cùng 50 xã Ãp cûa VNCH , còn 19 tÌnh chÌ bÎ pháo kích hay quÃy rÓi (3). Hai thành phÓ Hu và Sài gòn là trng Çim cûa cu¶c tÃn công.
3.Cu¶c tÃn công Hu.
Tåi ThØa Thiên,CS chim cæn
cÙ A shau næm 1966, và tØ Çó trª
thành cæn cÙ c¶ng sän, và bàn
Çåp tÃn công Hu.
Lãnh Çåo m¥t trÆn
Hu gÒm 4 tên c¶ng sän g¶c :
Tܧng TrÀn Væn Quang
, chÌ huy t°ng quát.
Chính ûy : Lê Chܪng.
Tܧng Nam Long, Çiu quân.
ñåi tá Lê Minh,Çiu
quân. (4)
C¶ng sän tÃn công Hu vào Çêm mÒng m¶t tt, sáng mÒng hai tÙc ngày 31 -1-1968 lúc 3gi©40 phút. C¶ng sän chia làm hai cánh quân.
Cánh phía b¡c ( tä ngån sông HÜÖng ) là ñoàn 6 gÒm các tiu Çoàn K1, K2,K6 và tiu Çoàn 12 Ç¥c công, Çánh b¶ tÜ lnh sÜ Çoàn 1 b¶ binh, phi trÜ©ng Tây l¶c, ñåi n¶i.
Cánh phía nam (h»u ngån sông HÜÖng ) ñoàn 5 gÒm tiu Çoàn K4A, K4B, K10 và tiu Çoàn 21 Ç¥c công cùng Çi v§i các l¿c lÜ®ng cûa thành ǶI Hu së tÃn công các cÖ sª hành chánh phía nam. Ngoài ñoàn 5 và 6 , c¶ng sän còn có ÇÖn vÎ trØ bÎ là Çoàn 9 gÒm hai tiu Çoàn 418 và 419 së dàn quân tåi tây b¡c thành phÓ. Ngoài ra còn có m¶t Çon vÎ có bí danh là ñÜ©ng 12 tØ phía tây Çn tip t Çån dÜ®c và täi thÜÖng.(5 )
C¶ng quân tÃn công Hu vào lúc 3 gi© 40 phút Çêm mÒng m¶t tt.
Ngày mÒng 2 tt, c¶ng sän Çã chin Çåi n¶i, ch® ñông Ba, Gia H¶i ,khu chùa TØ ñàm, Phú Cam , Bn Ng¿ và các min lân cÆn. Tuy nhiên, c¶ng sän không chim ÇÜ®c ÇÒn Mang Cá, là bän doanh cûa b¶ TÜ lnh sÜ Çoàn 1, cÖ quan MACV ,b¶ chÌ huy tiu khu ThØa Thiên, Çài phát thanh, trÜ©ng Kiu mÅu và cÀu tàu Häi quân.
Ngày hôm sau, chin Çoàn 1 dù gÒm hai tiu Çoàn 2 và 7 cùng chi Çoàn 3/7 Thit kÎ Çã tØ phía b¡c tin vào giäi tÕa Hu. Chiu mÒng 4 tt ( 2-2-68), tiu Çoàn 9 dù ÇÜ®c tr¿c thæng vÆn tØ Quäng trÎ tæng cÜ©ng chin Çoàn 1 dù. ñn ngày 12-2, chin Çoàn A Thûy quân løc chin thay th chin Çoàn 1 dù.
Quân Ƕi MÏ tØ Phú Bài Çã vào Hu tip vin cho trø sª MACV. Ngày 19-2, chin dÎch Sóng ThÀn cûa quân l¿c VNCH và ñÒng Minh b¡t Çàu. Quân c¶ng sän cÓ thû thành n¶i .Ngày 22-2, quân ta tæng cÜ©ng tiu Çoàn 21 và 39 Bit Ƕng quân.Ngày 25-2, c¶ng quân Çã im ting súng khi Bit Ƕng quân chim khu Gia H¶i.
III . TNG KT CHIN CU¶C :
Theo Douglas. C¶ng sän Çã huy Ƕng 16 tiu Çoàn, v§I quân sÓ khoäng 12 ngàn trong khi quân l¿c VNCH và ÇÒng minh có 14 tiu Çoàn chin Çãu tåi Hu (6). L¿c lÜ®ng c¶ng sän ª ven biên và phía tây thành phÓ, còn l¿c lÜ®ng VNCH và ÇÒng minh gi» ba m¥t còn låi k cä b© phía nam sông HÜÖng.
Quân Ƕi Vit Nam và ÇÒng minh dùng phi cÖ, trng pháo tÃn công các cÙ Çim c¶ng sän. Quân công sän cÓ thû trong tØng nhà, chúng phá tÜÖng Çi xuyên nhà này qua nhà khác, nhÃt là chúng cÓ bám thành n¶i vì chúng bit quân ta ÇÆp chu¶t s® b ÇÒ.
ñn tuÀn lÍ thÙ ba, quân VNCH và ÇÒng minh Çã xit ch¥t vòng vây quanh Hu. Ngày 22, quân c¶ng sän b¡t ÇÀu rút lui, chÌ Ç låi m¶t sÓ quân cÀm c¿ .Sáng 24-2,binh sï sÜ Çoàn 1 b¶ binh hå ngn cÖ CS ª thành n¶i Çã treo suÓt 24 ngày trܧc Çó. Ngày 25, quân ta chim ÇÜ®c khu Gia H¶i , Hu Çã ÇÜ®c t¿ do. Tuy nhiên vÅn còn Çøng Ƕ lÈ tÈ ª ngoåi ô.
C¶ng quân chim Hu tØ sáng 31-1 cho Çn ngày 25-2, t°ng c¶ng là 26 ngày nhân dân Hu phäi sÓng trong cänh máu lºa hãi hùng.
Bên c¶ng sän có 2500 quân bÎ git, 2500 bÎ thÜÖng. Bên VNCH và ÇÒng minh có 375 ngÜ©i tº trÆn. (7)
IV . T¶I ÁC CÑA C¶NG SN .
Hu là trng tâm cu¶c chin cho nên c¶ng sän Çã ÇÜa vào Çây gÃp Çôi quân sÓ ª Sàigon. C¶ng sän âm mÜu chim Çóng Huê lâu dài vì ª Çây gÀn phía b¡c mà xa thû Çô Sàigon.
C¶ng sän luôn luôn gian trá và tàn ác. Trong gÀn m¶t tháng chim Çóng Hu, chúng Çã gây ra bao tôi ác tày tr©i.
1. C¶ng sän Çã gây thit håi vÆt chÃt cho ÇÒng bào .
ChÜa có tài liu nào cho bit t°n thÃt vÆt chÃt ª Hu lên Çn bao triêu,bao t mÏ kim. NhÜng c¶ng sän tÃn công kh¡p nÖi, chúng phá tÜ©ng,phá nhà làm hào giao thông, chúng ÇÜa chin tranh vào nÖi dân chúng ª, chúng b¡n phá nhà dân chúng, chùa chin, nhà th© ,Çn Çài,læng miu .. . khin cho nÖi nào cÛng bÓc cháy, nÖi nào cÛng søp Ç° thäm thÜÖng .
2. CS làm cho Ç©i sÓng dân chúng khÓn kh°.
Dân chúng min Trung xÜa nay vÅn nghèo kh°, xÙ Hu không có kinh t phÒn thÎnh, không có nông nghip thuÆn l®i nhÜ min Nam, cho nên sau cu¶c chin,nhà tan cºa nát, dân chúng l§p bÎ thÜÖng, l§p mÃt tin båc, lúa gåo cho nên chính phû phäi ra sÙc cÙu tr®. Chính phû Çã phäi lÆp k hoåch 90 ngày cÙu tr®, ÇÜa th¿c phÄnm, quÀn áo, thuÓc men, chæn màn,nÖi tåm trú cho khoäng 116 ngàn dân tÎ nån ( trong t°ng sÓ 160 ngàn dân thành phÓ Hu ). Cho Çn cuÓi næm thì tình hình Çã tÜÖng ÇÓi °n ÇÎnh. (8)
3. C¶ng sän tiêu hûy væn hóa dân t¶c .
TØ 1945 , c¶ng sän Çã ra sÙc hûy dit væn hóa dân t¶c. Chúng b¡t ta Çào x§i mÒ mä t° tiên, chúng phá chùa chin, Çình miu,nhà th© ,chúng nghiêm cÃm tôn giáo, chúng lÃy các cÖ sª tôn giáo và væn hóa làm ûy ban,trÜ©ng hc ,h®p tác xã, kho lÜÖng th¿c. . .
Trong th©i kháng chin, chúng còn dª Çình, chùa làm cÀu cÓng, ÇÜ©ng sá. Sau 1975, chúng ngang nhiên lÃy hoành phi câu ÇÓi trong cung Çin làm chuÒng heo. Trong tt mÆu thân, chúng Çóng quân tåi thành n¶i , Çem chin tranh vào dân chúng , chúng lÃy thành n¶i làm cæn cÙ chÓng låi quân Ƕi quÓc gia, chúng muÓn dùng chin tranh Ç tiêu hûy lâu Çài cung Çin,là cái mà chúng gi là tàn tích phong kin, khin cho nÖi Çây có nhiu bäo vÆt Çã bÎ tan nát .
M¶t nhà væn quê ª Hu v Hu æn tt Çã ghi låi nh»ng hình änh bi thÜÖng cûa m¶t Hu tan nát vì khói lºa mà chánh phåm là c¶ng sän :
. ,. .Thành n¶i c° kính., di tích cuÓi cùng cûa m¶t th©i lÎch sº, v§i nh»ng cành vàng Çin ngc, v§i nh»ng chic bình b¢ng sú Çim hoa xÜa c° hàng træm Ç©i vua,v§i nh»ng chic ngai vàng bÕ không n»a. . .Thôi, súng Nga sô,Tip kh¡c, súng MÏ Çãsan b¢ng, dåp nát m¶t thành phÓ c° kính cûa lÎch sº. Không bao gi© còn d¿ng låi ÇÜ®c n»a. (9). .
M¶t chin binh VNCH trong trÆn Çánh tåi thành n¶i dã ghi nhÆn hình änh Çau thÜÖng cûa c¿u kinh Çô Hu dܧi cÖn bom Çån chin tranh do c¶ng sän gây nên :
Hu cháy,gåch Bát tràng, ngói âm dÜÖng, tÜ®ng Di låc, tÜ®ng Thích Ca, Kim cang, Thin ác, l§p rêu trên viên Çá , trÜ©ng thành cây king trÒng tØ Ç©i Gia Long, Khäi ñÎnh. . . TÃt cä chúng nó Çu có linh hÒn, không phäi là ÇÃt, là Çá, là cây thuÀn túy, chúng có k nim, trong lòng chúng là vt tích hoài hoài mà chúng ta nh§. ñó là c°ng thành Decoux Çã Çi qua, Çó là Phú væn lâu nÖi xܧng danh nh»ng ngÜ©i thi Ç ,này cung cûa vua, lÀu hoàng hÆu, con ÇÜ©ng Çi có mái Ç ÇÜa hÆu v cung son. . . Hu rên tØng ting não nùng, ting rên la gào thét cûa nh»ng mái cung Çin, cûa nh»ng hàng cºa s° trên ngn lÀu Ng môn. Vong linh tin nhân còn có nÖi Çây ? Không còn ai! ChÌ còn bÙc tÜ®ng Çá Çæm chiêu nhìn ra m¶t sân chÀu bÎ trÓc ngÜ®c. (10)
4. C¶ng sän phåm t¶i dit chûng.
C¶ng sän thÜ©ng xuyên sát håi và khûng bÓ dân chúng. TØ 1945 Çn nay,lúc nào c¶ng sän cÛng xº tº , bÕ tù , ám sát , pháo kích, giÆt mìn. . .gây thit håi sinh mång dân chúng.
Trong vø mÆu thân, c¶ng sän låi hin nguyên hình qu d» khát máu :
-Chúng b¡n vào Çám Çông chåy trÓn, bÃt k ngÜ©i già, Çàn bà, trÈ thÖ.
-Chúng Çã lÆp danh sách nh»ng ngÜ©i làm vic cho chính quyn quÓc gia và MÏ,và khi chúng vào Hu, chúng Çn tØng nhà lùng b¡t và git cho dù nh»ng ngÜ©i này chÌ là th® thuyn hay nhân viên phøc dÎch. Chúng gán cho h t¶i danh là thành phÀn båo quyn và phän cách mång , kÈ thù cûa nhân dân Sø kin này chÙng tÕ chúng có ÇÜ©ng lÓi chính sách chÙ không phäi do thù cá nhân. NhÛng sinh viên nhÜ NguyÍn ñ¡c Xuân, Hoàng Phû Ngc Phan, Hoàng Phû Ngc TÜ©ng. . . Çã là nh»ng tay khát máu .
-Chúng Çã git håi nhân dân dù nh»ng ngÜ©i này không ª trong chính quyn, quân Ƕi hay sª MÏ. ñó là các giáo sÜ, sinh viên , tu sï nhÜ ông Stephen Miller, m¶t nhà báo, bác sï ngÜ©i ñÙc Horst Gunther Krainick dåy tåi Çåi hc Y khoa Hu, hai linh møc ngÜ©I Pháp, và linh møc Bºu ñông là m¶t ngÜ©i Çã treo änh ông HÒ trong nhà,và nuôi dÜ«ng c¶ng sän ( 11 ) . Chúng git bÃt cÙ ngØÖi nào chúng không Üa thích nhÜ ông Võ Thành Minh, ngØÖi Çã th°i sáo bên hÒ Leman trong h¶i nghÎ Geneve 1954 ,và bÃt cÙ ngÜ©i nào không tuân lnh chúng cÀm súng,täi Çån hay Çãu tÓ ÇÒng bào .
-Chúng chôn sÓng ngÜ©i , Çánh dÆp tàn nhÅn ,trói hàng xâu låi v§i nhau trܧc khi git, chúng sát håi cä Çàn bà mang thai. Nhiu nhân chÙng Çã nghe c¶ng sän tra tÃn Çánh ÇÆp, Çã nghe ting van xin, Çã nghe ting la thét hãi hùng, chÙng tÕ nh»ng nån nhân này không phäi cht vì tên bay Çån låc.
Sau khi c¶ng sän rút lui khÕi thành phÓ Hu, ÇÒng bào ta Ç° Çi kh¡p nÖi tìm kim ngØÖi thân .H Çã Çào x§i nh»ng Çám ÇÃt m§i và Çã tìm thÃy nh»ng nÃm m¶ tÆp th trong Çó có thân nhân mình.
Steward Harris m¶t ngÜ©i Anh Çã Çn Hu ngay sau khi Hu ngÜng ting súng Ç Çiu tra v thäm sát mÆu thân.
Ông vit :
Vào m¶t bu°i chiu n¡ng ÇËp , tåi m¶t thung lÛng xanh cÕ ª vùng Nam Hòa, cách phía nam Hu 10 d¥m, tôi cùng chuÄn úy Ostara, m¶t cÓ vÃn quân s¿ cûa VNCH, ÇÙng trên sÜ©n ÇÒi ÇÀy nh»ng l vØa m§i Çào. Dܧi chân ÇÒi là nh»ng tÃm chiu phû trên båt nylon. Ostara lÆt chiu lên, tôi thÃy hai xác ngÜ©i , tay h bÎ trói phía trên cùi chõ, giÆt ngÜ®c v phía sau. Nån nhân bÎ b¡n v phía sau ÇÀu ,Çån tr° ra Çàng ming. Khó mà nhÆn din ÇÜc nån nhân. Ngày hôm trܧc, 27 ngÜ©i Çàn bà trong làng Çã vác cuÓc chim Çi Çào x§i kim xác chÒng con h ª m¶t nÖi cách làng ba d¥m, sau khi nghe nói có ngÜ©I nghe ting Çào x§i ÇÃt Çá ª cånh con ÇÜ©ng mà Vit c¶ng Çã Çi qua Ç Çn Hu. Vit c¶ng Çã b¡t Çi 27 ngÜ©i, trong Çó có vài ngÜ©i là viên chÙc trong làng , m¶t sÓ là thanh thiu niên Ç làm phu khuân vác, hay Ç sung vào b¶ Ƕi cûa chúng.
Bob Kelly, m¶t cÓ vÃn cao cÃp cûa tÌnh ThØa Thiên cho bit, các nån nhân chÌ ÇÖn giän bÎ tòa án nhân dân kt t¶i m¶t cách v¶i vã rÒi bÎ xº tº v§i t¶i danh kÈ thù cûa nhân dân .H là nh»ng viên chÙc xã Àp,thÜ©ng là ª cÃp thÃp. M¶t sÓ khác bÎ git vì h không còn h»u ích cho Vit c¶ng, ho¥c không c¶ng tác v§i chúng. Vài c¶ng tác viên cûa ông Bob Kelly bÎ phanh thây m¶t cách thäm khÓc. Tuy nhiên Bob Kelly cho r¢ng nh»ng ngÜ©I này bÎ ch¥t ra tØng khúc sau khi h Çã bÎ git. Nån nhân bÎ trói và bÎ b¡n tØ phíasau ÇÀu.
Ông Kelly Çã giúp Çào x§i tìm xác m¶t nån nhân. Bob Kelly Çã nói v§i ngÜ©i vit bài này m¶t ngÜ©i Vit Nam mà ông h¢ng kính trng cho bit m¶t sÓ nån nhân Çã bÎ chôn sÓng.
Trung úy Gregory Sharp, m¶t cÓ vÃn Hoa Kÿ cûa tiu Çoàn 21 Bit Ƕng quân cho tôi bit hôm 14-3 binh sï cûa ông ta Ǥ tình c© khám phá ra 25 ngôi m¶ m§I trong m¶t nghïa trang ª cách Hu 5 d¥m v hܧng Çông. Trong sÓ nh»ng ngôi m¶ Çó, có 6, 7 nån nhân bÎ chôn ngÆp Çn c° ,ÇÀu nhô lên khÕi m¥t ÇÃt. Theo trung úy Sharp thì hình hài n¥n nhân ch£ng còn nguyên vËn, vì bÎ kên kên và chó tranh nhau xâu xé. Trung úy Sharp cho bit m¶t sÓ nån nhân bÎ b¡n vào ÇÀu , m¶t sÓ khác không bÎ b¡n, mà bÎ chôn sÓng. CÛng theo viên trung úy này, thì ª m¶t vài nÖi ông Çã thÃy nh»ng vt kéo trên m¥t cát, nhÜ th nån nhân cÓ bám vào m¥t ÇÃt khi bÎ kéo lê. khu tä ngån, 3 sï quan Úc Çã tìm thÃy 7 thi hài trong m¶t hÓ chôn. Nh»ng ngÜ©i này bÎ trói thúc ké và bÎ b¡n tØ phía sau ÇÀu.
Ngay sau khi Çn Hu, tôi Çã dùng xe díp Çi chung v§I ba sï quan Vit Nam Ç xem xét m¶t vài ÇÎa dim Çang khai quÆt tìm kim thji hài nån nhân cûa vø thäm sát. ÑÀu tiên chúng tôi Çn trÜ©ng trung hc Gia H¶i ª quÆn 2, phía Çông Hu. Çó ngÜ©I ta tìm thÃy 22 hÓ chôn m§i. Mi hÓ có tØ 3 Çn 7 nån nhân. Không khí kinh hoàng vÅn baqo trùm khu v¿c này. Các sï quan cho tôi bit, các nån nhân Çu bÎ trói, bÎ b¡n tØ phía sau ÇÀu, ho¥c bÎ chôn sÓng nhÜ ª nh»ng nÖi khác. ( 12)
Louis A. Fanning vit v kt quä vø thäm sát mÆu thân nhÜ sau :
Sau khi quân l¿c VNCH và các løc lÜ®ng ÇÒng minh tái chim thành phÓ, dân chúng Hu Çã cÃp tÓc Çi tìm kim nh»ng ngÜ©i bÎ Vit c¶ngb¡t Çi trܧc Çó. H Çã tìm thÃy hàng loåt nh»ng mÒ chôn tÆp th các nån nhân Çó,, gÓm 17 mÒ tÆp th tåi Gia H¶i,12 mÒ tåi chùa Tæng Quang, 3 m¶ ª Bãi Dâu, 20 m¶ ª læng T¿ ñÙc và læng ñÒng Khánh. Cho Çn gi»a næm 1970, ngÜ©i ta tìm thÃy thi th ,hài cÓt cûa khoäng 4000 nån nhân trong cu¶c thäm sát cûa Vit c¶ng tåi Hu trong tt mÆu thân. ( 13)
NguyÍn ñÙc PhÜong vit :
M¶t nhân chÙng tåi Hu Çã ghi låi nh»ng hành Ƕng sát nhân này nhÜ sau : Tôi Çã thÃy m¶t anh sinh viên y khoa næm thÙ tÜ ª Saì gòn v Hu æn Tt,n¢m cht phÖi thây trên ÇÜ©ng Hàn Thuyên mãi Çn mÃy ngày sau ngÜ©i nhà m§i dám ÇÜa v chôn trong m¶t khu vÜ©n. Chúng tôi Çã thÃy m¶t ngÜ©i th® sºa xe g¡n máy bÎ b¡n gøc trên ÇÜ©ng Ngô ñÙc K gÀn ch® Xét và chic xe Vespa cûa anh gºi trܧc Çó bÎ sung công. Chúng tôi Çã thÃy m¶t ngÜ©i Çàn bà bán cháo bò mà chúng tôi thÜ©ng gi vào Ç æn trܧc khi Çn trÜ©ng mi sáng, bÎ b¡n cht ngay thm nhà cûa bà m¥c dù chÒng con và ngÜ©i mË giàgià Çn Ƕ không th già thêm n»a Çã khóc lóc van xin. V sau này, chúng tôi còn thÃy hành chøc hÀm chôn ngÜ©i, mi hÀm tØ 15, 20 mång Çn 100 ,200 mång.trong sÓ có nh»ng trÈ lên 9 lên 10, trong sÓ có nh»ng ngÜ©i Çàn bà có mang mà khi thân nhân xin khai quÆt lên Ç nhÆn din, ngÜ©i ta thÃy nh»ng th§ thÎt lÀy nhÀy ÇÕ hÕn cùng m¶t ít tóc thÖ trên cái bøng còn dính thòng lòng nh»ng ru¶t phèo Çã bÎ banh r»a nÒng n¥c. Và cÛng v sau này, chúng tôi ÇÜ®c m¶t vÎ sÜ ª gÀn trÜ©ng tru© ng hc Gia H¶i k låi r¢ng : M¶t Çêm n lúc 9 gi© ,Ông nghe có nhiu ting chân ngÜ©i Çi bên chùa. HÒi sau Çó tØ 10 gi© Çn 2gi© sáng,không ng§t có ting kêu khóc than van,xin xÕ là nh»ng ting h¿ , và ting uch , ¿c . VÎ sÜ không h nghe m¶t ting súng n° , nhÜng Çã có hàng træm ngÜ©i cht chung m¶t cái hÀm r¶ng. RÒi Çn khi thÃt båi, cùng ÇÜ©ng, c¶ng sän Çã l¶ b¶ m¥t sát nhân v§i nh»ng mÒ chôn tÆp th tåi thành phÓ Hu v§i sÓ nån nhân lên Çn 5000 ngÜ©i.( 14)
Theo Douglas Pike , t°ng c¶ng dân chúng bÎ git và bÎ b¡t là 5.800 ngÜ©i, hÀu ht bÎ git. Ông Çã thâu thÆp khá ÇÀy Çû hình änh m¶t xÙ Hu bÎ thäm sát:
Cu¶c khai quÆt ÇÀu
tiên thi th các nån nhân bÎ c¶ng sän
sát håi là ª sân trÜ©ng trung
hc Gia H¶i vào ngày 26 -2. NgÜ©i ta Çã
tìm thÃy 170 thi hài ª Çây.
Trong vài tháng sau Çó,
ngÜ©i ta Çã khám phá thêm 18
vÎ trí khác chôn dÃu thi hài các
nån nhân bÎ VC git. ñáng k là
:
-Chùa Tæng Quang : 76 thi hài.
-Bãi Dâu : 77 thi hài.
-Ch® Thông : khoäng 100 thi
hài.
-Læng T¿ ñÙc và
ñÒng Khánh: 201 thi hài.
-Thiên Hàm : khoäng 200
thi hài.
-ñÒng Gi : khoäng 100
thi hài.
T°ng c¶ng có khoäng 1200 thi hài Çã ÇÜ®c tìm thÃy trong nh»ng ngôi m¶ tÆp th chôn v¶i vã, che dÃu sÖ sài.
´t nhÃt trong m¶t nºa
thi hài nån nhân Çó, ngÜ©i ta
thÃy b¢ng chÙng rành rành v cách
git ngÜ©i dã man cûa VC :
-Các nån nhân bÎ
trói tay ngÜ®c ra phía sau lÜng, ming ÇÀy
giÈ, thi hài co qu¡p nhÜng không có
vt thÜÖng nào ,chÙng tÕ bÎ chôn
sÓng.
-SÓ nån nhân còn
låi mình mÄy có dÃu thÜÖng tích,
nhÜng không th nào quyt Çoán là
h bÎ xº b¡n hay bÎ Çån låc trong
lúc chin tranh.
Nhóm thi hài quan trng thÙ hai ÇÜ®c tìm thÃy trong bäy tháng ÇÀu næm 1969 ª quÆn Phú ThÙ ( CÒn Cát, Lê Xá tây),HÜÖng Thûy ( Xuân Hòa, Væn DÜÖng ) vào cuÓi tháng ba và tháng tÜ.
ñn tháng 5, ngÜ©i ta tìm thÃy thêm các mÒ chôn ª quÆn V¸nh L¶c,và Çn tháng 7 thì khám phá thêm các m¶ ª vùng Nam Hòa.
SÓ thi hài nån nhân l§n nhÃt ÇÜ®c tìm thÃy trong nhóm này ª quÆn Phú ThÙ) Vïnh LÜu, Lê Xá, Xuân Ô) gÀn b© bin, v§i con sÓ 800 thi hài.
Tåi nh»ng nÖi vØa k,nån nhân bÎ trói xâu thành tØng nhóm tØ 10 Çn 20 ngÜ©i. BÎ ÇÜa Çn trܧc ming hÓ Çào s¤n, rÒi bÎ b¡n b¢ng súng máy. ThÜ©ng mi mÒ chÙa 3 ho¥c 4 xác chung v§i nhau , khin vic nhÆn ra tông tích c¿c kÿ khó khæn.
ñn ngày 19-9-1969, 3 cán binh hÒi chánh cho sï quan tình báo cûa L» Çoàn Không vÆn 101 Hoa Kÿ bit vào tháng hai næm 1968, chính h chÙng kin cänh VC git hàng træm ngÜ©i ª suÓi ñá Mài, cách phía nam Hu khoäng 10 d¥m. ñây là m¶t vùng hoang dã không ai lui t§i. Toán tìm kim cûa L» Çoàn không vÆn 101 Çã tìm thÃy m¶t sÓ l§n hài cÓt ª Çó.
Qua t°ng h®p các tin tÙc, ngÜ©i ta bit ÇÜc nh»ng gì Çã xäy ra tåi ñá Mài.Vào ngày 5 tt tåi quÆn Phú Cam. Khu này có khoäng 40 ngàn dân cÜ, mà 3/ 4 là ngÜ©i công giáo. M¶t sÓ l§n ÇÒng bào dù theo Çåo hay không, lúc Çó cÛng chåy vào nhà th© lánh nån.
M¶t cán b¶ chính trÎ VC Çn nhà th© ra lnh cho khoäng 400 ngÜ©I, m¶t sÓ ÇÜ®c gi Çích danh, m¶t sÓ khác thì ÇÜ®c gi ra theo din måo ( thí dø thÃy có vÈ thu¶c gi§i trung lÜu giàu có ch£ng hån ) . Viên cán b¶ này nói v§i nhóm ngÜ©i vØa k ,là h phäi Çi vào vùng giäi phóng Ç hc tÆp trong ba ngày, sau Çó së ÇÜ®c tha v.
H bi ÇÜa Çn m¶t ngôi chùa cách Çó 9 cây sÓ, nÖi VC Ç¥t b¶ chÌ huy. Có 20 ngÜ©i bÎ gi ra khÕi nhóm Ç bÎ kt t¶i trܧc tòa án. H bÎ hành quyt, và xác ÇÜ®c chôn ngay tåi sân chùa. SÓ nån nhân còn låi ÇÜ®c ÇÜa qua sông, bàn giao cho ÇÖn vÎ VC ÇÎa phÜÖng( có biên nhÆn h£n hoi).
Mãy ngày sau Çó. các nån nhân bÎ dÅn Çn nh»ng vùng xa xôi. Có nh»ng lúc cán b¶ VC thÃy cÀn phäi loåi bÕ các nhân chÙng.Th là các nån nhân bÎ dÅn Çn suÓi ñá Mài Ç bÎ b¡n hay ÇÆp v« s. Thân xác cûa h bÎ bÕ m¥c dܧi dòng nܧc chäy suÓt 20 tháng qua. Con sÓ nån nhân này là bao nhiêu khó mà bit ÇÜ®c. Hài cÓt cûa các nån nhân không chì ÇÜ®c tìm thÃy ª bên dòng suÓi, mà trong hëm núi, cách suÓi ñá Mài khoäng 100 met là m¶t bãi ÇÀy s và xÜÖng ngÜ©i.
Sau này viên chÙc chính quyn ÇÎa phÜong cho bit trong sÓ hài cÓt Çó, qua khám nghim,h Çã xác nhÆn ÇÜ®c hài cÓt cûa 428 ngÜ©i mà VC gi là phän cách mång. Trong sÓ này có 25% là quân nhân ( 2 sï quan,sÓ còn låi là hå sï quan,và binh sï),25% là sinh viên, và 50% còn låi là viên chÙc xã Ãp, công nhân.
ñn tháng 10-1969, sau khi quân l¿c VNCH lùng dit ht tàn binh VC ª làng Çánh cá LÜÖng Viên, 700 dân làng ª Çây sau 20 tháng im l¥ng vì s® VC trä thù, Çã hܧng dÅn các viên chÙc Çi tìm kim các nån nhân bÎ VC sát håi. Cæn cÙ theo s¿ miêu tä cûa dân làng( không phäi lúc nào cÛng rõ rt ), ngÜòi ta ÜÖc lÜ®ng có ít nhÃt là 300 nån nhân ª Phú ThÙ.Và con sÓ có th lên Çn 1000 ngÜ©i.
Cu¶c tìm kim thi hài các nån nhân vÅn chÜa kt thúc. Nu sø ܧc lÜ®ng cûa các viên chÙc tåi Hu khá chính xác, thì vÅn còn gÀn 2000 nån nhân bÎ mÃt tich( sau này ngÜ©i ta bit hÀu ht sÓ này Çã bÎ git).
T°ng sÓ thit håi sau bin cÓ mÆu thân Çܶc ܧc lÜ®ng nhÜ sau:
-T°ng sÓ thÜ©ng dân
thÜÖng vong : 7.500 ngÜ©i.
-SÓ bÎ thÜÖng vì
chin tranh : 1.900 ngܩi.
-SÓ thÜ©ng dân bÎ
tº nån vì chin tranh : 844.
-SÓ thi hài tìm thÃy
trong Ç®t ÇÀu.,ngay sau khi tái chim Hu
: 1.173.
-SÓ thi hài tìm thÃy
trong Ç®t 2 ( tåi CÒn Cát tØ tháng
3 Çn tháng 7/68 : 428.
-SÓ hài cÓt tìm
thÃy trong Ç®t 4 LÜÖng ViÍn : 300
-Sai sÓ : 100
-SÓ ngÜ©i bÎ mÃt
tich vïnh viÍn : 1946
- T°ng sÓ nån nhân
bÎ CS sát håi : 4656 ngÜ©i. (15)
V. KÊT LUN :
C¶ng sän Çã rêu rao r¢ng h Çã g¥t hái nhiu th¡ng l®i trong cu¶c tÃn công mÆu thân. Tuy nhiên, v§i chúng ta,vø mÆu thân là m¶t thÃt båi l§n lao cûa c¶ng sän.
1.Chính trÎ :
C¶ng sän Çã Çánh
giá sai låc tinh thÀn dân chúng và
binh sï VNCH.
ChÌ m¶t sÓ ít theo
c¶ng sän,Ça sÓ là nàm vùng
ho¥c thân c¶ng nhÜ Lê væn Häo, m¶t
sÓ Çã theo c¶ng sän ra bÜng nay trª
v nhÜ NguyÍn ñ¡c Xuân, anh em Hoàng
Phû Ngc Phan,Hoàng Phû Ngc TÜ©ng, còn
tuyt Çåi Ça sÓ thÃy VC là s®
hãi, chåy trÓn. Trong tt mÆu thân, dân
chúng Çã không vùng lên nhÜ
c¶ng sän suy tính, và quân Ƕi
VNCH dù v§I nºa sÓ quân còn låi
vÅn chin Çãu kiên cÜ©ng, chÙ
không tan rã nhÜ chúng nghï.
Cu¶c tÃn công mÆu thân v§i chính sách dit chûng cûa c¶ng sän chÌ làm cho nhân dân ta kinh s® c¶ng sän, thù ghét c¶ng sän..Trܧc Çây nhân dân min nam m¶t sÓ tin tܪng vào ming lÜ«i c¶ng sän, vø mÆu thân Çã làm cho dân chúng thÃy rõ b¶ m¥t th¿c cûa CS. Vø mÆu thân cÛng làm cho dân chúng thÃy tính chÃt xäo quyt và Ƕc ác cûa CS.
C¶ng sän nói và làm khác nhau. C¶ng sän kêu gi ngÜng chin là Ç tÃn công, c¶ng sän kêu gi Çi hc tÆp chính trÎ nghïa là bÎ giam cÀm ho¥c bÎ xº tº.
2.Quân s¿ ;
C¶ng sän có lë Çã Çåt ÇÜ®c yu tÓ bÃt ng© . C¶ng sän Çã chim ÇÜ®c Hu và các tÌnh trong mÃy ngày ÇÀu nhÜng h phäi trä m¶t giá rÃt Ç¡t. GÀn m¶t nûa quân sÓ bÎ cht, bÎ thÜÖng tích và bÎ b¡t , c¶ng sän vô nhân Çåo, không tic máu xÜÖng quân sï và ÇÒng bào . H b¡t con trai 15, 16 chÜa Çn tu°i Ƕng viên Çi chin trÜ©ng ( mÜ®n tu°i ), xích chân lính vào xe tæng ( 16 ), chim Çóng và tÃn công vào nÖi dân chúng ª, b¡n git ÇÒng bào vô t¶i.
3. T° chÙc :
C¶ng sän thit håi nhân
mång l§n lao trong cu¶c chin , trên toàn
min Nam gÀn 70 ngàn binh sï VC bÎ git và
bÎ b¡t. NhÜng thit håi l§n lao nhÃt
là các cÖ sª bí mÆt bÎ l¶
và bÎ trit hå.
Chính ngÜ©i CS cÛng Çã
cho Çó là m¶t thÃt båi.
Hoàng Væn Hoan vit trong Git
Nܧc M¡t Trong Bin Cä :
Lê DuÅn Çánh giá
sai l¿c lÜ®ng ta và l¿c lÜ®ng ÇÎch
trong chin tranh mÆu thân. Quân ta phäi rút
lui v§i m¶t s¿ thit håi rÃt n¥ng n
v ngÜ©i, v binh l¿c và vÛ khí.
TrÀn Væn Trà trong Nh»ng Ch¥ng ñÜ©ng LÎch Sº cûa B2 Thành ñÒng,Kt Thúc Cu¶c Chin 30 Næm. :
Nu chúng ta cân nh¡c m¶t cách kÏ lÜ«ng, k cä cán cân l¿c lÜ®ng cûa hai phe, và xác ÇÎnh ÇÜ®c các yêu cÀu m¶t cách chính xác, chin th¡ng cûa ta Çã to hÖn, máu cûa Çäng viên, b¶ Ƕi và nhân dân ta Çã Ç° ít hÖn.
Bác sï DÜÖng Quÿnh Hoa nói r¢ng T°ng công kích mÆu thân là m¶t sai lÀm nghiêm trng.
M¥c dù nhiu tên c¶ng sän bênh v¿c cho thäm sát mÆu thân, Ç° t¶i là do sai lÀm cÃp dܧi, Lê Minh,bí thÜ thành ûy thành phÓ Hu Çã thú nhÆn là rót cu¶c là Çã có nh»ng ngÜ©I bÎ xº l oan trong chin tranh. Dù l do th nào thì trách nhim vÅn thu¶c v lãnh Çåo, trong Çó có trách nhim cûa tôi... (17)
Trong các tài liu, có lë bÙc thÜ cûa m¶t b¶ Ƕi c¶ng sän Ç låi xÙ Hu là m¶t tác phÄm rÃt có giá trÎ :
Khi tôi cht, tôi muÓn gÓi ÇÀu lên ÇÃt b¡c, dù chân tôi ª min nam. Tôi Çã gây cänh Ç° máu ª thành phÓ này,tôi phäi Ç máu cûa tôi låi Ç hòa cùng giòng máu oan Ùc cûa dân Hu, cûa dân t¶c tôi. (18)
*
C¶ng sän Vit Nam cÛng giÓng nhÜ c¶ng sän Liên Xô, Trung quÓc,Kampuchia. . .Çã phåm t¶i dit chûng nhÜng ngÜ©i ta không muÓn Ç cÆp Çn h ngoåi trØ trÜ©ng h®p Pon Pot. NgÜ©i ta làm rùm beng vø tàn sát MÏ Lai, vø m¶t em bé Tây ninh bÎ phÕng vì bom napal , vø NguyÍn Ngc Loan chïa súng vào ÇÀu m¶t tên c¶ng sän, mà không h Ç cÆp Çn hàng ngàn ngÜ©i bÎ git , bÎ chôn sÓng trong nh»ng hÀm tÆp th tåi Hu. Báo chí quÓc t quä Çã bÃt công và thiu khách quan trong khi làm nhim vø truyn thông.
Thành phÓ Hu là m¶t thành phÓ rÃt ÇËp,rÃt c° kính., Çã chÙng kinbao thæng trÀm cûa lÎch sº.
Ngày 23 tháng næm næm Ãt dÆu ( 1885), NguyÍn Væn TÜ©ng, Tôn ThÃt Thuyt chÓng Pháp nhÜng thÃt båi,rÓt cu¶c binh sï và dân chúng Çã cht rÃt nhiu. H¢ng næm,trong Çêm 23 tháng næm, dân chúng thä Çèn trên sông HÜÖng Ç tܪng nim binh sï và ÇÒng bào tº nån. Nay, c¶ng sän Çã chim Vit Nam, chúng Çã hûy nh»ng dÃu tích t¶i ác cûa chúng, nhÜng chúng không bôi xóa ÇÜ®c vt nhÖ cûa chúng muôn næm vÅn tÒn tåi trong lòng nhân dân Vit Nam. Mi khi nghï Çn Hu, tôi låi nghï Çn nh»ng ngày kinh Çô thÃt thû næm Ãt dÆu, nh»ng ngày mÆu thân và nh»ng ngn nn ÇÕ trôi trên sông HÜÖng.
Xin hãy th¡p m¶t ngn nn hÒng cho nh»ng vong linh oan khuÃt cûa xÙ Hu !
SÖn Trung
__________________
CHÚ THíCH
1.NguyÍn ñÙc PhÜÖng,
Nh»ng trÆn Çánh lÎch sº trong chin
tranh Vit Nam 1963-1975,.ñåi Nam ,USA,1993,tr.34.
2. nhÜ trên,tr. 187-189.
3.L¿c lÜ®ng c¶ng sän
ÇÜ®c phân phÓi nhÜ sau :Quân khu
1 VNCH : 35 tiu Çoàn, 18 Çåi Ƕi.
Quân khu 2 ; 28 tiu Çoàn.
Quân khu 3 : 15 tiu Çoàn.
Quân khu 4 : 19 tiu Çoàn.
19 tÌnh chÌ bÎ uy hip nhË
là : Ninh thuÆn, Phú Yên, Phú B°n,Lâm
ÇÒng, Quäng ñÙc,Bình Tuy, Tây
ninh,Long an,Hæu nghïa, Bình Long,,Phܧc tuy,Phܧc
Long, Kin Phong, Ba xuyên,Sa Çec, Châu ÇÓc,
An xuyên, ChÜong Thin ,và An giang. NhÜ trên
,tr. 39,189,196.
4.Lê HÜng, Vø thäm
sát mÆu thân, Liên mång thông
tin chÓng væn hóa vÆn CSVN,bän tin tháng
4, 1998,tr.7.
5.Theo Douglas Pike, trong quyn The Terror
of Viêt C¶ng, tr.23-39 ,thì l¿c lÜ®ng
chính cûa c¶ng sän gÒm tiÍu Çoàn
800 và 802, sau tæng cÜ©ng tiu Çoàn
804, quân sÓ 12 ngàn, (LMTT,tr.14. )
6.Theo NguyÍn ñÙc PhÜÖng,
tåi Hu, quân VNCH có 11 tiu Çoàn ,MÏ
4 tiu Çoàn Thûy quân løc chin, sÇd,tr.
196.
7.Douglas Pike , LMTT,tr.16.
T°ng kt tình hình toàn
quÓc,tài liu b¶ QuÓc phòng VNCH cho bit
tØ 30 tháng 1cho Çn 31-3-1968 :
VNCH : 4954 cht, 15.097 bÎ thÜÖng
, 926 mÃt tích.
ñÒng minh : 4124 cht , 19.295
bÎ thÜÖng , 604 mÃt tích.
C¶ng sän : 59.373 cht , ? bÎ
thÜÖng , 9.461 tù binh
Dân chúng : 14.300 cht , 24.000
bÎ thÜÖng , 627.000 tÎ nån.
( NguyÍn ñÙc PhÜÖng
, sÇd,tr. 197 )
8.Keith William Nolan,Presido Press,tr.183-184
( LMTT,tr.12.)
9.Nhã Ca, Giäi Khæn Sô
Cho Hu, ñÃt Lành,Sàigòn, 1971,tr.395.
10. Phan NhÆt Nam, Dãu binh
lºa,Hin ñåi tái bän ,Saigon,1973,tr.
229.287.
11. Stanley Karnow, Viet Nam a history,
The Viking Press,NY,1983,tr.530-531.
12. Steward Harris, An Efficient Massacre
, Time,5-4-1968,tr.33. ( LMTT,tr.8-9.)
13. Louis A. Fanning, Betray in Vietnam,
Arlington House Publishers,NY,tr.49-50 . LMTT.tr.10.)
14. NguyÍn ñÙc PhÜÖng,sÇd,tr.201-202.
15.Douglas Pike, LMTT,tr. 16-18.
16.Nhã Ca, sÇd,tr.411
17.NguyÍn ñÙc PhÜÖng,sÇd,tr.201-208.
18.Nhã Ca, sÇd, tr.411.